Historia boksu #19 – Tom Sayers

Mistrz Anglii w wadze ciężkiej Tom Sayers w XIX wieku zdobył sławę, zwycięskimi walkami z dwukrotnie większymi rywalami.

Bójka z przełożonym

Tom Sayers – urodził się 15 lub 25 maja 1826 roku w slumsach Brighton, jako najmłodszy syn Williama Sayersa. Rodzina przyszłego mistrza była bardzo uboga, dlatego mały Tom już w wieku sześciu lat chodził pomagać do portu rybakom, za co dostawał codziennie kilka drobnych. Ze względu na swój status materialny, nie chodził on też do szkoły, co w konsekwencji doprowadziło do tego, że został analfabetą.

W wieku nastoletnim Tom wyjechał do Londynu i zamieszkał u swojej siostry Elizy oraz jej męża Roberta. Tam podjął się pracy murarza i przez kolejne lata brał on udział w budowie stacji King’s Cross, a także więzienia Wandsworth, z którym związana jest ciekawa anegdota. Według pewnej historii, Tom Sayers, podczas budowy budynku, miał zostać uderzony przez swojego przełożonego, a następnie wdać się z nim w bójkę. Ostatecznie walka zakończyła się zwycięstwem Sayersa przez nokaut, które według legendy skłoniło go do rozpoczęcia kariery pięściarskiej.

Niedługo potem Tom na stałe osiadł w stolicy i zamieszkał w slumsach Agar Town, a później przeniósł się do Camden Town, wraz z partnerką Sarah Henderson.

Profesjonalny pięściarz Tom Sayers

Po licznych nieformalnych walkach Sayers postanowił spróbować swoich sił w profesjonalnym pojedynku. Odbył się on 19 marca 1849 roku niedaleko Greenhithe, a rywalem młodego Sayersa, był Abe Couch. Pojedynek potrwał zaledwie 13-minut, po których Tom z łatwością znokautował Coucha. Następnie Sayers odbył dwa pojedynki z Danem Collinsem. Pierwszy z nich zakończył się remisem z powodu zapadnięcia nocy. Natomiast drugi zakończył się zwycięstwem Sayersa po 44 rundach.

Później Tom Sayers odniósł dwa pewne zwycięstwa nad Jackiem Grantem, Jackiem Martinem i stanął naprzeciwko mistrza Anglii w wadze średniej Nata Langhama. Walka pomiędzy panami odbyła się 18 października 1853 roku w hrabstwie Suffolk. Bardziej doświadczony Langham, dość szybko zdobył przewagę nad przeziębionym Sayersem, i ciosami prostymi zamknął mu oczy. Ostatecznie po 61 rundach narożnik postanowił podać Toma.

Niestety po pierwszej porażce na ringu zawodowym, przyszła również porażka w jego życiu uczuciowym. Jeszcze w tym samym roku od Toma Sayersa odeszła Sarah Henderson, która postanowiła wieść dalsze życie u boku innego mężczyzny. Przyszły mistrz po tym zdarzeniu się załamał i zaczął mieć problemy z załatwieniem sobie kolejnej walki w ringu. Następny pojedynek stoczył dopiero 2 lutego 1854 roku z George Simsem, którego błyskawicznie znokautował w pięć minut.

Nowe wyzwania! Nowa kategoria!

Po licznych sukcesach, z Sayersem nikt w wadze średniej nie chciał się bić. Dlatego Tom postanowił w przypływie odwagi wyzwać do pojedynku czołowego zawodnika kategorii ciężkiej Harrego Paulsona¹. Była to najdłuższa, walka w karierze Sayersa, gdyż trwała ona aż 3 godziny i 8 minut. Po tym czasie wykończony Sayers zdołał znokautować Harry’ego, co zaowocowało kolejnymi walkami w wyższej kategorii.

Tom Sayers po udanym debiucie w królewskiej kategorii stoczył dwie walki z Aaronem Jonesem w 1857 roku. Pierwsze starcie zremisował po 62 rundach, a następne wygrał po 85.

– Ta walka jeszcze bardziej zbliżyła dzielnego Brighton Boya do pożądanego tytułu. (…) Pokonując dwóch ciężkich zawodników, udowodnił, że musi mieć jakieś szanse na mistrzostwo. – pisał kronikarz boksu Fred Henning.

Walka o tytuł

Na początku 1855 roku doszło do różnych zawirowań z pasem kategorii ciężkiej. Poprzedni się zgubił, dlatego zawodnicy za 100 funtów zamówili nowy. Jego pierwszym posiadaczem został William Perry, prawdopodobnie po wycofaniu się z walki byłego posiadacza starego tytułu Harry’ego Brooma. Te niejasne zawirowania i brak rywali doprowadziły niedługo potem do walki Williama Perrego z Tomem Sayersem. Doszło do niej 16 czerwca 1857 roku we wsi Isle of Grain. Tom Sayers przy tej walce pokazał pełen kunszt swoich umiejętności, skutecznie wymęczając nacierającego Perrego². Ostatecznie pokonał on go, po 1 godzinie i 42 minutach.

Później Tom Sayers, bronił swojego tytułu w walce z Billem Benjaminem. Doszło do niego ponownie we wsi Isle of Grin 5 stycznia 1858 roku. Liczne gazety opisywały to starcie jako „farsę”, przedstawiając Benjamina, jako nowicjusza i oszusta udającego zawodowego pięściarza. Swoje przekonania głównie opierały one na przebiegu starcia, które potrwało zaledwie sześć minut. Potym XIX wiecznym mismatchu, Tom Sayers zmierzył się z bardzo doświadczonym Tomem Paddockiem. Walka potrwała 21 rund, po których doszło do niecodziennej sytuacji, w której Tom Sayers, zaprowadził niewidzącego na oczy Paddocka do narożnika, gdyż ten nie mógł go znaleźć. Sekundanci widząc tą sytuację, postanowili rzucić ręcznik.

Niecały rok później „nowicjusz” Bill Benjamin wyzwał do rewanżowego starcia Sayersa i trzeba go tym razem pochwalić za to, że z mistrzem wytrzymał tym razem aż 22 minuty. Swoją przedostatnią walkę Tom Sayers stoczył w kategorii niższej z Bobem Brettlem. Pojedynek trwał niecałe 7 rund, po których Bob poddał się w wyniku kontuzji ramienia.

Tom Sayers staje do ostatniej i najsłynniejszej walki

Walka pomiędzy Tomem Sayersem a Johnem C. Heenanem, była wielkim wydarzeniem, na którego temat rozpisywały się gazety z całego świata. Przykuwała ona również uwagę, nie tylko kibiców boksu, ale też i wielu polityków, którzy zresztą byli na niej obecni.

– Obecnych było kilku członków parlamentu, a także książę Sutherland i pułkownik Peel. Było około dwóch tysięcy osób, a w tłumie było bardzo wielu londyńskich celebrytów ze świata literatury, sztuki i sportu. – mówił naoczny świadek wydarzenia ówczesnym gazetom.

Według pewnego raportu Sayers w początkowych rundach miał przewagę, jednakże problemy nadeszły dopiero w szóstej, kiedy uszkodził on sobie prawą rękę. W 37 rundzie walki doszło również do rozruchów. Kibice po nieuczciwym zagraniu Heenana wdarli się na ring i go zniszczyli. Walka została, wstrzymana i wznowiona dopiero po jego przebudowaniu. Następnie rozegrano jeszcze pięć rund, po których ogłoszono remis.

Po tej walce panowie byli do siebie przez kilka tygodni wrogo do siebie nastawieni. Jednakże to się zmieniło, gdy otrzymali oni specjalnie wykonany pas mistrzowski w Teatrze Alhambra. Od tego momentu ich relacje uległy poprawie na, tyle że stoczyli oni 4 czerwca 1860 roku jeszcze jeden pojedynek pokazowy.

Kariera cyrkowa

Tom Sayers po walce z Heenanem przeszedł na emeryturę i zatrudnił się w grupie cyrkowej Howes and Cushing, w której występował za 55 funtów tygodniowo. Następnie w październiku 1861 roku kupił on cyrk grupy i przemianował go na Tom Sayers’ Champion Circus. Od tego momentu Tom podróżował wraz ze swoimi występami po różnych miastach aż do listopada 1862 roku, kiedy to na aukcji sprzedał swoją działalność.

W międzyczasie poznał on także kobietę o imieniu Charlotte, z którą wszedł w burzliwy związek. Niestety nie potrwał on długo i zakończył się w kuriozalny sposób przed sądem policyjnym w Clerkenwell. Tom Sayers, podczas rozprawy oskarżył Charlotte o wybicie okien, natomiast ona jego o zniszczenie mebli i wyrzucenie z mieszkania. Po tej stracie Sayers wrócił wraz z nowym wspólnikiem do branży cyrkowej i zaczął wystawiać przedstawienie Howes’s American Circus.

Do walk na gołe pięści Tom Sayers powrócił tylko raz jako sekundant, swojego dawnego rywala Johna C. Heenana. Niestety z tego wydarzenia nic dobrego nie wynikło, gdyż Heenan przegrał z Tomem Kingiem, a Sayers stracił wiele funtów, które postawił na niego u bukmachera.

Tom Sayers i jego ostatnie dni

Wielki mistrz Tom Sayers, w grudniu 1864 roku, przykuł uwagę opinii publicznej, która w tamtym czasie opisała go jako: „wychudzonego, chudego i nieszczęśliwego”. Jak się okazało, było on poważnie chory na gruźlicę, która postępowała z dnia na dzień. Po długiej walce zmarło on niecały rok później 8 listopada 1865 roku, w towarzystwie swojego ojca i dwójki dzieci. Został on pochowany na cmentarzu Highgate w marmurowym grobowcu, a w jego ostatniej drodze wzięło udział aż 100 tysięcy osób. Naoczni świadkowie zdarzenia, mówili że korowód pogrzebowy sięgał długości dwóch mil. Został on wprowadzony do Międzynarodowej Galerii Sław Boksu w 1990 roku.

Tom Sayers w późniejszym czasie został bohaterem licznych książek. Wspominano o nim m.in. w kryminale „The Nine Tailors” oraz w powieści „The Kingdom of Bones„, wydanej w 2007 roku³.

1. Jak się później okazało, pomysł toczenia walk w wyższej dywizji nie był do końca Sayersa. Gdyż, należał on głównie do jego menadżera Johna Gideona. ↩︎
2. William Perry był tak pewny zwycięstwa w tej walce, że postawił on na nie swój pub. ↩︎
3. Źródło informacji do artykułu: https://en.wikipedia.org/wiki/Tom_Sayers (dostęp: 23.04.2025) ↩︎